Fibromiyalji Nedir?
FMS olarak da adlandırılan fibromiyalji, vücudun genel hassasiyet alanlarının oluştuğu, kaslarda ve kemiklerde ağrı ile gelen yorgunluk hissi, uyku düzeninde ciddi problemler ve bilişsel bozukluklara sebep olan kronik rahatsızlık durumlarıdır. Fibromiyaljinin oldukça güç ve karmaşık bir tedavisi vardır. Fakat uygun ilaçlar, uygun terapi ve yaşam tarzında yapılabilecek bazı değişiklikler sayesinde fibromiyaljinin belirtileri yönetilebilir ve yaşam kalitesini arttırmak da mümkün olur.
Fibromiyalji Neden Olur?
Henüz kesin sebebi bilinmemekle birlikte, gerçekleştirilen son araştırmalara bakıldığında enfeksiyon, travma ve stres gibi unsurların bir kısım tetikleyici etkisini gösteren kalıtsal özelliklere bağlı olarak genetik eğilimlerden kaynaklandığı görülür. Fibromiyalji durumundan etkilenen kişilerde beyin ve sinirlere bağlı olarak normal ağrı sinyallerini yanlış yorumlayıp, aşırı tepki vermesi olabilmektedir. Beyindeki kimyasal dengesizliklerden veya beyindeki merkezi ağrı duyarlılığını etkileyen anormalliklerden kaynaklı olabilir. Bu rahatsızlık çoğunlukla aynı ailede görülür ve genlerle aktarılabilmektedir. Gerçekleştirilmiş araştırmalar sonucu, sinir hücreleri arasında bulunan kimyasal ağır sinyallerin iletimini etkileyen birkaç olası gen tanımlanmıştır. Fibromiyalji, çoğunlukla orta yaştan itibaren görülmektedir ve yaşlandıkça ortaya çıkma riski de artar. Bunun yanı sıra fibromiyalji çocuklarda da görülmüştür.
Bu faktörler arasında enfeksiyon ya da geçmişteki bir hastalıkta bu fibromiyaljiyi tetikleyebilir ya da semptomların daha ağır hale gelmesine neden olabilir. Grip ve zatürre bakterilerinin sebep olduğu sindirim sistemi enfeksiyonları ile Epstein-Barr virüsünün olasılıkla fibromiyaljiyi tetikleyebileceği de bilinir. Ağır fiziksel veya duygusal bir travma geçiren bireylerde fibromiyalji gelişebilir. Bu durum travma sonrasında stres bozukluğu ile bağlantılı olabilmektedir. Travma gibi stres de kişilerde uzun süre devam edebilen etkiler bırakabilir. Stres, fibromiyalji tetiklenmesinde katkıda bulunan hormonal değişikliklerle de bağlantılıdır.
Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?
Fibromiyalji belirtileri çok kesin olmamakla beraber en önemli ve en sık görülen belirtisi vücudun belli yerlerinde görülebilen hassasiyetlerdir. Ayrıca fibromiyalji, özellikle ağrı ve sabahları zor uyanma gibi problemler ile de kendini belli edebilir. Nefes almada zorlanma ve kulak çınlamaları en büyük belirtileri arasındadır.
Bel ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, depresyon ve uyku bozuklukları ile karşılaştırılabilen fibromiyalijinin belirtileri şöyle sıralanabilir;
Yaşanan bir ağrıyı normal boyutundan daha fazla algılamak.
Ağrı yapmayan uyarıcıları ağrı gibi hissetmek.
El ve ayaklarda karıncalanma hissi ve uyuşma hissetmek.
Çarpıntı.
Egzersize karşı dirençsizlik hissetmek.
İshal, kabızlık ve gaz gibi şikayetler.
Depresyon halleri.
Hafıza problemleri.
Gün boyunca yorgunluk hissinin olması.
Dinlenemeden uyanmış olma hissinin olması.
Uyku kalitesinde azalma.
Konsantrasyon bozukluğu.
Odaklanma sorunu.
Bireylere göre değişen ödem hassasiyeti.
Vücutta üst kısmın kızarma eğilimi.
Vücutta belirli bölgelerde aşırı hassasiyet de bu hastalığın en belirgin özelliğidir.
Fibromiyalji Tedavileri
Fibromiyaljide doğru teşhis konulmazsa farklı bir hastalığın tedavisine başlanmış olunur ve kişi gereksiz bir ilaç yükü altında ek olarak sorunlarla karşılaşır. Bu durum fibromiyaljinin kronikleşmesine yol açar. Tedaviyi yarıda kesmek, sürekli doktor değiştirmek ve farklı tedavi arayışlarına girmek de fibromiyalji tedavisini olumsuz derecede etkiler. Fibromiyalji tedavisinde en önemli kısım hasta ve hekim iş birliğidir. Bireye özel uygulanacak tedavi türleri arasında PRP uygulamaları, fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları, egzersiz programları bulunur.
Fibromiyalji tedavisinde bireye bağlı olarak değişkenlik gösterebilecek bazı fizik tedavi seçenekleri şunlardır;
Ozon tedavisi,
Fizyoterapi uygulamaları, (Tens, Ultrasound, Elektroterapi vs.)
Doku masajı,
Klasik masaj,
Germe ve gevşeme eğitimleri,
PRP
Manipülasyon.